Stres w dobie pandemii koronawirusa

„Już dziś mówi się, że skutkiem pandemii koronawirusa będzie kolejna pandemia: wystąpić może znaczący wzrost zapadalności na zaburzenia psychiczne na świecie i jednym z czynników odpowiedzialnych za to będzie wymuszona przez czynniki zewnętrzne społeczna izolacja oraz związany z nią przewlekły stres” [1].

Jakie są główne źródła społecznych niepokojów? Przede wszystkim rosnąca liczba zakażeń, brak szczepionki przeciwko Covid-19, brak skutecznego leku, ograniczony dostęp do środków ochrony osobistej. Do tego dochodzą czynniki stricte indywidualne, mające duże znaczenie z punktu widzenia jednostki. Wśród nich wyróżniamy m.in utratę pracy, brak dostatecznej pomocy ze strony ochrony zdrowia, osamotnienie spowodowane koniecznością przebywania w izolacji. Trzeba również podkreślić, że z ogromnym obciążeniem psychicznym muszą sobie radzić osoby z personelu medycznego, które są na pierwszym froncie walki z koronawirusem [2].

Historia pokazuje, że tak poważne kryzysy zdrowotne zawsze prowadzą do niekorzystnych zmian psychologicznych, wywołanych bezradnością, lękiem oraz niepewnością jutra [3]. Ze stresem zmagają się zarówno chorzy pacjenci, jak i osoby zdrowe. Objawy psychologiczne mogą się nasilać u wybranych grup społecznych – osób starszych, borykających się z chorobami, uzależnieniami lub z obniżoną odpornością.  Jednostki te są znacznie bardziej podatne na psychospołeczne skutki pandemii [4].

Przeprowadzone dotychczas badania dotyczące wpływu pandemii na zaburzenia psychiczne wykazały, że osoby dotknięte chorobą Covid-19 są w większym stopniu narażone na pojawienie się takich objawów, jak niepokój emocjonalny, depresja, wahania nastroju, drażliwość, bezsenność, stres pourazowy i złość [5].

Czym jest stres pandemiczny?

Pandemia Covid-19 tak silnie oddziałuje na kondycję psychiczną wielu ludzi, że – według Światowej Organizacji Zdrowia – ochrona zdrowia psychicznego powinna być obecnie najwyższym priorytetem.

Stres pandemiczny jest czymś zupełnie nowym i niekonwencjonalnym. Jest to stres „zawieszony, podostry, uporczywy (…), który może ewoluować w subtelny sposób i który rozwija się w różnych fazach, przechodząc od ostrego stresu do następującego po nim przewlekłego stresu”. Co więcej, stres pandemiczny  nie tylko wpływa na teraźniejszość, ale także oddziałuje na przyszłość [6].

3 główne stresory Covid-19

1. Pandemia.

WHO ogłosiło pandemię 11 marca 2020 r. Z punktu widzenia jednostki, pandemia jako taka, związana z nieznanym, niewidocznym i powszechnym zagrożeniem zakażenia, może być sama w sobie traktowana jako stresor.

2. Infodemia.

To neologizm ukuty przez WHO. Zdaniem specjalistów, ogromnym stresorem w dobie pandemii jest nadmiar informacji napływających z różnych kanałów medialnych. Newsy dotyczące koronawirusa są nierzadko sprzeczne ze sobą, wywołują stany niepokoju, nie pozwalają spokojnie zasnąć. Wyższy poziom stresu odczuwają osoby, które ciągle śledzą wiadomości dotyczące Covid-19. Co gorsza „dezinformacja i sfabrykowane doniesienia na temat Covid-19 mogą zaostrzyć objawy depresji w populacji ogólnej” [7].

3. Dystans społeczny.

Kwarantanna, konieczność samoizolacji, ograniczenie relacji międzyludzkich, w tym brak dostępu do wydarzeń kulturalnych, to czynniki jednoznacznie sugerujące zerwanie z dotychczasową „normalnością”. Zebrane w ostatnich miesiącach dane dowodzą, że ludzie, którzy są poddani kwarantannie, doświadczają nasilonego lęku, zagubienia, złości oraz stresu [8].

Metody obniżania poziomu odczuwanego stresu

Osłabienie więzi społecznych w dobie pandemii jest główną przyczyną poczucia osamotnienia. „U osoby pozostającej w izolacji może zatem rozwijać się, typowa dla odpowiedzi na stres, zwiększona aktywacja układu współczulnego i osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej, czego skutkiem jest podniesienie poziomu markerów stanu zapalnego. Organizm dostosowuje się w ten sposób do zwiększonego ryzyka doznania urazów, by zwiększyć prawdopodobieństwo przetrwania w niekorzystnych okolicznościach” [9].

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby unikać nadmiaru informacji medialnych na temat Covid-19, które mogą mieć negatywny wpływ na nasze samopoczucie. W miarę możliwości należy korzystać z aktywności fizycznej. Ważne jest wypracowanie nowej rutyny życia, w której znajdziemy czas na rozmowę telefoniczną z bliskimi oraz drobne przyjemności poprawiające nastrój.

Niestety, instytucje zdrowotne wielu państw nie dysponują odpowiednimi środkami i zasobami, których celem byłoby łagodzenie skutków pandemii związanych ze zdrowiem psychicznym i dbanie o dobrostan pacjentów potrzebujących wsparcia psychologicznego [10]. Nic więc dziwnego, że wiele osób na własną rękę poszukuje takich rozwiązań, produktów czy suplementów diety, które skutecznie obniżyłyby poziom stresu w okresie pandemii.

Stres a CBD

Długotrwały stan napięcia psychicznego ma negatywny wpływ na naszą kondycję zdrowotną. Czy preparaty CBD mogą okazać się pomocne w walce ze stresem pandemicznym?

Zastosowanie preparatów na bazie kannabidiolu w zwalczaniu syndromu stresu pourazowego (PTSD)  oraz stanów lękowych nie jest nowością. Z badań prowadzonych m.in. w Instytucie Maxa-Plancka w 2004 r. wynika, że substancja CBD wspomaga prawidłowe funkcjonowanie endokannabinoidów, które odgrywają ważną rolę w redukowaniu przykrych uczuć związanych z negatywnymi doświadczeniami życiowymi. Preparaty CBD są wykorzystywane, jako wsparcie w terapii leczenia stresu pourazowego charakteryzującego się słabą adaptacją względem traumatycznych przeżyć. System eCB (układ endokannabinoidowy) odgrywa kluczową rolę w przetwarzaniu pamięci emocjonalnej [11].

Ważną funkcję w utrzymaniu zdrowia psychicznego pełni serotonina. Jej niski poziom może sprzyjać stanom lękowym oraz depresyjnym. Substancja CBD oddziałująca z receptorami CB1 i CB2 znajdującymi się w układzie nerwowym organizmu, może regulować poziom serotoniny, a co za tym idzie, potencjalnie nieść ukojenie osobom zmagającym się z przewlekłym stresem, stresem pourazowym, bezsennością, depresją i nerwicą [12].

Co więcej, wysokojakościowe preparaty na bazie CBD wykazują działanie relaksujące i odprężające. CBD w postaci suplementu diety może skutecznie wesprzeć nasz organizm w dobie pandemii, kiedy jesteśmy szczególnie narażeni na wystąpienie negatywnych zmian na tle psychicznym. Stosowanie CBD może skutecznie łagodzić stres, działać przeciwdepresyjnie, zmniejszać napięcie nerwowe i pomóc radzić sobie w warunkach izolacji.

Podsumowując, dla wielu osób borykających się ze stresem pandemicznym oraz zaburzeniami na tle nerwowym naturalne preparaty CBD stanowią doskonałą alternatywę dla farmakologicznych środków uspokajających i silnych preparatów psychotropowych.

Bibliografia:

[1] Fragment wywiadu z dr n. med. Tomasz M. Gondek, członek komitetu Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Źródło: Puls Medycyny
https://pulsmedycyny.pl/skutki-pandemii-koronawirusa-przewlekly-stres-uderza-nie-tylko-w-psychike-988566 [dostęp z dn. 12.11.2020).

[2] Podsumowanie badań dotyczących stresu psychicznego personelu medycznego w warunkach pandemii COVID-19.  Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7295275/ [dostęp z dn. 12.11.2020].

[3] Podsumowanie badań dotyczących stresu psychicznego personelu medycznego w warunkach pandemii COVID-19.  Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7295275/ [dostęp z dn. 12.11.2020].

[4] Mental Health and the Covid-19 Pandemic. Link: https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMp2008017?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub++0pubmed [dostęp z dn. 11.11.2020].

[5] Podsumowanie badań dotyczących stresu psychicznego personelu medycznego w warunkach pandemii COVID-19.  Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7295275/ [dostęp z dn. 12.11.2020].

[6] Covid-19 i stres pandemiczny. Link: https://www.rivistadipsichiatria.it/archivio/3382/articoli/33567/ [dostęp z dn. 11.11.2020].

[7] Podsumowanie badań dotyczących stresu psychicznego personelu medycznego w warunkach pandemii COVID-19.  Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7295275/ [dostęp z dn. 12.11.2020].

[8] Psychologiczny wpływ kwarantanny. Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673620304608. [dostęp z dn. 11.11.2020].

[9] Fragment wywiadu z dr n. med. Tomasz M. Gondek, członek komitetu Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Źródło: Puls Medycyny
https://pulsmedycyny.pl/skutki-pandemii-koronawirusa-przewlekly-stres-uderza-nie-tylko-w-psychike-988566 [dostęp z dn. 12.11.2020].

[10] Mental health in the Covid-19 pandemic. Link:  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7184387/ [dostęp z dn. 11.11.2020].

[11] Cannabidiol as a Therapeutic Alternative for Post-traumatic Stress Disorder. Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6066583/ [dostęp z dn. 11.11.2020].

[12] Using CBD oil for anxiety: Does it work? Link: https://www.healthline.com/health/cbd-for-anxiety [dostęp z dn. 12.11.2020].